De gemiddelde ondernemer is vrij goed op de hoogte van de rechtsbeginselen van het Nederlandse recht. Dat moet ook wel, wil je economisch zinvolle interacties aangaan. Werk je met personeel, dan moet je weten hoe je een arbeidsovereenkomst aangaat. Werk je veel met data, dan snap je dat er privacyregels zijn. Toch zijn er nog geregeld juridische struikelblokken die ik, Henk-Jan Ligtenberg, als advocaat in de praktijk voorbij zie komen. Bijvoorbeeld omdat ondernemers voor het eerst met een rechtsgebied in aanmerking komen of door een wat minder bekende regel (on)aangenaam verrast worden. Ik bespreek een paar valkuilen, maar geef daarbij ook direct nuttig advies.

Over dat ‘nuttig advies’ het volgende. Veel mensen schakelen een advocaat in als zich een geschil of probleem voordoet. Niet zo gek, met die tarieven hoor ik u al denken. En toch. Als advocaat ben ik dienstverlener. Ik bied hulp. Zeker, als zich problemen voordoen sta ik (er) voor je (rechten)! Maar mogelijk nog mooier is het als het lukt een dreigend probleem te voorkomen of in de kiem te smoren. Vaak realiseren cliënten zich achteraf, dat de vroegtijdige inzet van een vertrouwde adviseur hen juist geld heeft bespaard. Bijvoorbeeld omdat een nette regeling getroffen werd in plaats van escalatie. Of omdat je contract zo duidelijk is, dat daar nooit discussie over ontstaat. Tot zover het verkooppraatje. Nu door naar de inhoud.

In de eerste plaats het huurrecht. Veel ondernemers hebben direct of indirect met beheer van vastgoed te maken. Verhuur van woonruimte kan namelijk een mooie investering zijn of u huurt privé zelf een woning. Op dit moment is het nog mogelijk om een tijdelijke huurovereenkomst voor woonruimte aan te gaan. Maar let op! Die wetgeving wordt binnenkort aangepast. Onbepaalde tijd is dan de standaard. Ook onder het huidige regime, is onbepaalde tijd het einddoel. Dat komt tot uiting in de bepalingen over het verlengen van een tijdelijke huurovereenkomst. De hoofdregel is namelijk dat zodra je die verlengt, dit van rechtswege een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt. Veel mensen realiseren zich dat onvoldoende en verlengen een huurovereenkomst voor een jaar, met nog een jaar. Als de huurder scherp is, zal hij zich bij het einde van de (vermeende) bepaalde tijd op huurbescherming beroepen. Er zijn een paar uitzonderingen, voer voor advocaten uiteraard.

De lessen:

• Bepaal bij de start van een tijdelijke huurovereenkomst direct de passende termijn, zodat verlenging nooit nodig is
• De tijdelijke huurovereenkomst zal binnenkort verdwijnen uit de wetgeving
• Verleng een tijdelijke huurovereenkomst alleen als je zeker weet dat je een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd wilt aangaan.

Ten tweede een dynamisch gebied: aanbestedingsrecht. Een heel specifiek rechtsgebied voor ondernemers die meedingen naar overheidsopdrachten. Wat je daarvoor – voor nu – moet weten, is dat je de uitkomst van een aanbesteding – de gunning – uitsluitend in een kort geding kunt aanvechten, waarvoor je maar beperkt de tijd hebt. Meestal twintig kalenderdagen. Dat noemen aanbestedende diensten vaak ‘bezwaar’ maken. Dat is verwarrend. Want bezwaar maken, doe je tegen een overheidsbesluit. Daar heb je vaak minstens zes weken voor. Dus tijd genoeg. Dat is dus niet het geval bij aanbestedingen. Je krijgt één kans, om binnen een korte tijd, een kort geding te starten. Doe je dat niet, dan heb je al je rechten om de gunning aan te vechten verspeeld. Dat geldt ook voor het stellen van vragen over iets uit de aanbesteding dat je niet begrijpt. Door in te schrijven accepteer je de voorwaarden van de aanbesteding namelijk.

De lessen:

• Wacht niet tot het einde van de termijn om met de gunningsuitslag naar een advocaat te stappen
• ‘Bezwaar’ maken tegen een aanbesteding betekent een kort geding starten
• Verwerk je recht om te klagen niet: stel vóórdat je gaat inschrijven vragen over alles wat niet klopt, wat niet kan of wat niet duidelijk voor je is.

Ten derde een andere niche: intellectueel eigendomsrecht. Ook een rechtsgebied waar je als ondernemer niet dagelijks mee bezig zult zijn. Tenzij je bijvoorbeeld zelf fotograaf, kunstenaar of architect bent. Het intellectueel eigendomsrecht heeft als doel om de rechten en belangen van het creatieve brein achter een creatie te beschermen. Soms gaat dat ‘slechts’ om een foto. Het voeren van een procedure kan dan te kostbaar lijken om je tijd (en vooral geld) aan te verspillen. Toch is dat niet het geval. Het intellectueel eigendomsrecht kent daar – als enige rechtsgebied – een stevige oplossing voor: vergoeding van de werkelijke proceskosten. Ook al procedeer je maar over één foto, krijg je gelijk dan moet de tegenpartij alle juridische kosten betalen.

De lessen:

• Gebruik niet onbedacht allerlei foto’s en afbeeldingen die je op ‘Google’ vindt, ook daarop kunnen rechten rusten. Word je dan aangesproken, dan lopen de kosten al snel op. Gebruik specifieke sites of diensten om rechtenvrije foto’s en afbeeldingen te kunnen gebruiken.

Laat de u toekomende intellectuele eigendomsrechten niet zomaar schenden, maar kom daartegen in actie. Een inbreuk wordt snel aangenomen en een goed resultaat is zeker mogelijk. →